ΥπηρεσίεςΎδρευση
ΠΗΓΕΣ ΥΔΡΟΔΟΤΗΣΗΣ
Οι υδρευτικές ανάγκες της περιοχής εξυπηρέτησης της Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε., που ανέρχονται κατά μέσο όρο σε περίπου 260.000 κυβικά μέτρα ημερησίως (έτος αναφοράς 2017), καλύπτονται μέσω τριών πηγών υδροληψίας:
- τον ποταμό Αλιάκμονα, μέσω της Εγκατάστασης Επεξεργασίας Νερού Θεσσαλονίκης Ε.Ε.Ν.Θ. (επιφανειακό νερό),
- τις πηγές Αραβησσού στον νομό Πέλλας (πηγαίο νερό), και
- τις γεωτρήσεις στην πεδιάδα Θεσσαλονίκης (υπόγειο νερό).
Αναλυτικές ποιοτικές και ποσοτικές πληροφορίες για τις πηγές υδροδότησης της περιοχής εξυπηρέτησης της Ε.Υ.Α.Θ. μπορείτε να βρείτε εδώ.
ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗΣ
Η χωρική δραστηριότητα της Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε., εντός της οποίας μπορεί να παρέχει τις υπηρεσίες της και να ασκεί την δραστηριότητά της, απεικονίζεται στον παρακάτω Χάρτη. Σήμερα η περιοχή εξυπηρέτησης από την εταιρεία περιλαμβάνει το πολεοδομικό συγκρότημα της Θεσσαλονίκης, όμορες περιοχές, καθώς και περιοχές με εγγύτητα στις πηγές του νερού της εταιρείας. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011, ο πληθυσμός που υδροδοτείται από την Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε. είναι περίπου 926.000, από τον οποίο για 827.000 υλοποιείται αποκλειστική και για 99.000 επικουρική υδροδότηση. Παράλληλα, το δίκτυο της Ε.Υ.Α.Θ. υποστηρίζει τις ανάγκες πυρόσβεσης καθώς τροφοδοτεί 685 πυροσβεστικούς κρουνούς και δύο δασικές δεξαμενές.
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΙΚΤΥΟΥ ΥΔΡΕΥΣΗΣ
Το εξωτερικό Δίκτυο Ύδρευσης, που αφορά στους αγωγούς μεγάλης διαμέτρου, εκτείνεται σε μήκος 460 km. Οι αγωγοί διανομής του Δικτύου Ύδρευσης εκτείνονται σε μήκος 2.230 km, με αποτέλεσμα το συνολικό μήκος των αγωγών ύδρευσης της Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε. να υπερβαίνει τα 2.690 km.
Στοιχεία για τα υλικά κατασκευής και τις διαμέτρους των χρησιμοποιούμενων αγωγών ύδρευσης παρουσιάζονται στους παρακάτω Πίνακες.
| ΥΛΙΚΟ | Μήκος (km) | Ποσοστό (%) |
| PVC | 892 | 33 |
| Αμίαντος | 809 | 30 |
| Χυτοσίδηρος | 330 | 12 |
| Άγνωστο | 302 | 10 |
| Χάλυβας | 175 | 6 |
| HDPE | 122 | 5 |
| Προεντεταμένο Σκυρόδεμα | 52 | 2 |
| Πολυαιθυλένιο | 17 | 1 |
| Stanton | 2 | 0 |
| GRP | 1 | 0 |
| Διάμετρος (mm) | Μήκος (km) | Ποσοστό (%) | Διάμετρος (mm) | Μήκος (km) | Ποσοστό (%) |
| Φ20 | 5 | 0 | Φ280 | 4 | 0 |
| Φ25 | 2 | 0 | Φ300 | 61 | 2 |
| Φ28 | 0 | 0 | Φ315 | 10 | 0 |
| Φ32 | 2 | 0 | Φ350 | 8 | 0 |
| Φ40 | 5 | 0 | Φ355 | 17 | 1 |
| Φ50 | 91 | 3 | Φ400 | 14 | 1 |
| Φ60 | 10 | 0 | Φ450 | 1 | 0 |
| Φ63 | 129 | 5 | Φ500 | 24 | 1 |
| Φ75 | 16 | 1 | Φ600 | 26 | 1 |
| Φ80 | 401 | 15 | Φ700 | 37 | 1 |
| Φ90 | 97 | 4 | Φ800 | 61 | 2 |
| Φ100 | 370 | 15 | Φ1000 | 19 | 1 |
| Φ110 | 624 | 24 | Φ1100 | 14 | 1 |
| Φ125 | 30 | 1 | Φ1200 | 4 | 0 |
| Φ140 | 10 | 0 | Φ1250 | 1 | 0 |
| Φ150 | 106 | 4 | Φ1300 | 4 | 0 |
| Φ160 | 112 | 4 | Φ1400 | 6 | 0 |
| Φ175 | 1 | 0 | Φ1500 | 5 | 0 |
| Φ180 | 0 | 0 | Φ1600 | 0 | 0 |
| Φ200 | 158 | 6 | Φ1650 | 50 | 2 |
| Φ225 | 10 | 0 | Φ1700 | 9 | 0 |
| Φ250 | 31 | 1 | Άγνωστη | 117 | 4 |
ΑΝΤΛΙΟΣΤΑΣΙΑ – ΔΕΞΑΜΕΝΕΣ
Για τη μεταφορά του νερού από τις πηγές του (π. Αλιάκμονας, πηγές Αραβησσού, γεωτρήσεις) και την απόδοσή του για την τελική κατανάλωση η Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε. διαθέτει, πέρα από το δίκτυο των αγωγών, ένα διευρυμένο δίκτυο εγκαταστάσεων με κύρια στοιχεία τα Αντλιοστάσια και τις Δεξαμενές. Συγκεκριμένα, το δίκτυο αυτό περιλαμβάνει 41 Αντλιοστάσια και 45 Δεξαμενές.
Τα αντλιοστάσια είναι εγκαταστάσεις στους χώρους των οποίων λειτουργούν αντλίες, υποβρύχιου ή επιφανειακού τύπου, οι οποίες χρησιμοποιούνται για τη μηχανική ανύψωση του νερού. Αυτό απαιτείται είτε για την υδροληψία από υπόγειους υδροφορείς, είτε για τη μεταφορά του νερού από δεδομένο σημείο σε σημείο με μεγαλύτερο υψόμετρο, όπου κατά κανόνα χωροθετούνται δεξαμενές. Οι δεξαμενές της Ε.Υ.Α.Θ. λειτουργούν ως υπόγειοι ή υπέργειοι χώροι αποθήκευσης του νερού. Με αυτόν τον τρόπο, εξαλείφεται το ανάγλυφο του εδάφους ως φυσικό εμπόδιο, εξασφαλίζεται η εξυπηρέτηση οικισμών ή περιοχών με μεγάλο υψόμετρο και διευκολύνεται η διαχείριση της υδροδότησης υπό φυσιολογικές ή έκτακτες συνθήκες. Γενικά, η χωροθέτηση των Αντλιοστασίων και των Δεξαμενών γίνεται ώστε να βελτιστοποιούνται σύνθετα τεχνικοοικονομικά κριτήρια.
Η συνολική εγκατεστημένη ισχύς στα 41 Αντλιοστάσια Ύδρευσης είναι μεγαλύτερη από 30.000 kVA, ενώ η μέση ετήσια συνολική καταναλισκόμενη ενέργεια σε αυτά είναι περίπου 64.000.000 kWh. Επιπλέον, η συνολική χωρητικότητα των βασικών δεξαμενών είναι 211.200 m3.
ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ ΝΕΡΟΥ
Ανάμεσα στις κρίσιμες λειτουργίες που επιτελούνται στις εγκαταστάσεις αυτές είναι και η αποτελεσματική απολύμανση του νερού με χλώριο. Με τον όρο απολύμανση εννοούμε την καταστροφή των παθογόνων μικροοργανισμών που περιέχονται στο νερό. Η χλωρίωση του νερού λαμβάνει χώρα σε 24ωρη βάση με σύγχρονη τεχνολογία (δοσομετρητές, χλωριωτές) με τη χρήση κυρίως αερίου χλωρίου ή υποχλωριώδους νατρίου. Η διεργασία αυτή εκτελείται σε επιλεγμένες κεντρικές εγκαταστάσεις της Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε..
Η χλωρίωση του νερού, βάσει νομοθεσίας, γίνεται με τέτοιο τρόπο ώστε να παραμένει μια μικρή ποσότητα υπολειμματικού χλωρίου για την αντιμετώπιση μολύνσεων κατά τη διανομή του νερού στους καταναλωτές. Αυτή η μικρή ποσότητα του υπολειμματικού χλωρίου είναι εντελώς ακίνδυνη για την υγεία του ανθρώπου. Η δε απολύμανση στο δίκτυο διανομής του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης ελέγχεται καθημερινά από το Εργαστήριο Ύδρευσης.
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το υπολειμματικό χλώριο και την πιθανή οσμή χλωρίου θα βρείτε εδώ.
ΚΕΝΤΡΑ ΕΛΕΓΧΟΥ
Για την αδιάλειπτη διαχείριση και παρακολούθηση των υδροληψιών, των αποθεμάτων, των παροχών και ροών του νερού, η Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε. διαθέτει κέντρα ελέγχου των εγκαταστάσεών της. Σε αυτά συγκεντρώνονται συνεχώς πληροφορίες για τις παραμέτρους και τα χαρακτηριστικά λειτουργίας των εγκαταστάσεων και του Δικτύου Ύδρευσης. Οι δυνατότητες αυτές παρέχονται μέσω της αξιοποίησης μετρητικών οργάνων, αισθητήρων και κατάλληλων τηλεπικοινωνιακών και μηχανολογικών εξαρτημάτων που διασυνδέονται και υλοποιούν συστήματα τηλεελέγχου-τηλεχειρισμού (SCADA). Τα κέντρα ελέγχου της εταιρείας στελεχώνονται σε 24ωρη και καθημερινή βάση.
ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΝΕΡΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ (Ε.Ε.Ν.Θ.)
Σημαντικός κρίκος για την υδροδότηση της Θεσσαλονίκης από τον ποταμό Αλιάκμονα είναι η Εγκατάσταση Επεξεργασίας Νερού της Θεσσαλονίκης (Ε.Ε.Ν.Θ.) της Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε., που βρίσκεται σε απόσταση 2 km από τη βιομηχανική περιοχή Θεσσαλονίκης στη Σίνδο. Η λειτουργία της Ε.Ε.Ν.Θ. ξεκίνησε τον Αύγουστο του 2003 και έχει στην παρούσα φάση (Α’ φάση) δυνατότητα επεξεργασίας 150.000 m3 ημερήσια. Σε εξέλιξη βρίσκεται η μελέτη επέκτασης για επεξεργασία επιπλέον 150.000 m3/ημέρα. Στην πλήρη ανάπτυξή της η Ε.Ε.Ν.Θ. θα μπορεί να επεξεργαστεί 600.000 m3/ημέρα.
Πρόκειται για μια σύγχρονη βιομηχανική μονάδα με αυτοματοποιημένη διαδικασία παραγωγής με μεγάλο αριθμό on-line οργάνων, που καταγράφουν συνεχώς παραμέτρους λειτουργίας και χαρακτηριστικά του νερού στα διάφορα στάδια (ενδεικτικά αναφέρονται παροχόμετρα, pH-μετρα, αγωγιμόμετρα, θολόμετρα, μετρητές υπολειμματικού χλωρίου). Τα σήματα των οργάνων αυτών αποστέλλονται στο Κέντρο Ελέγχου της Ε.Ε.Ν.Θ., όπου λειτουργεί σύστημα τηλεελέγχου και τηλεχειρισμού του εξοπλισμού (SCADA). Η αυτόματη λειτουργία των μονάδων της Ε.Ε.Ν.Θ. επιτυγχάνεται με τη χρήση είκοσι δύο συστημάτων προγραμματιζόμενων λογικών ελεγκτών (PLC).
Μέσω του SCADA επιτυγχάνεται:
- συνεχής καταγραφή και έλεγχος των χαρακτηριστικών του νερού στα διάφορα στάδια επεξεργασίας,
- έλεγχος της ορθής λειτουργίας επιμέρους μονάδων και εξοπλισμού,
- δυνατότητα επεμβάσεων σε λειτουργικές παραμέτρους με σκοπό τη βελτιστοποίηση της διαδικασίας,
- διασφάλιση της άριστης ποιότητας του νερού στην έξοδο της Ε.Ε.Ν.Θ.
Συνοπτικά, η επεξεργασία του νερού περιλαμβάνει τα παρακάτω στάδια:
Από το Αντλιοστάσιο της Σίνδου, μέσω ωθητικού αγωγού μήκους 5 km, τροφοδοτείται η δεξαμενή της Ε.Ε.Ν.Θ. χωρητικότητας 4.500 m3, που είναι ρυθμιστική για τη λειτουργία της.
Στο νερό γίνεται αρχικά διόρθωση του pH, η οποία γίνεται αυτόματα με προσθήκη CO2.
Το προς επεξεργασία νερό εισέρχεται στις δεξαμενές προοζόνωσης, όπου έρχεται σε επαφή με το όζον (Ο3) που παράγεται στη μονάδα οζόνωσης. Οι δεξαμενές είναι αεροστεγώς καλυμμένες και η περίσσεια αέρα-όζοντος οδηγείται σε καταστροφέα. Οι δεξαμενές είναι δύο σε επαφή (μία σε λειτουργία στην Α’ φάση), έχουν ωφέλιμο όγκο 165 m3 η καθεμία και ο μέσος χρόνος παραμονής είναι 1,5 min.
Το νερό εισέρχεται στις δεξαμενές ταχείας ανάμιξης, έξι παράλληλες (τρεις σε λειτουργία στην A’ φάση), όπου επιτυγχάνεται η πλήρης ανάμιξη και διασπορά του προστιθέμενου διαλύματος κροκιδωτικού (Πολυχλωριούχο αργίλιο, PAC). Κύριος στόχος της διεργασίας είναι η οξείδωση φυσικού οργανικού φορτίου, η απολύμανση, η μείωση αλγών και η επίτευξη βέλτιστων συνθηκών για τη λειτουργία της κροκιδοκαθίζησης.
Οι δεξαμενές κροκίδωσης-καθίζησης είναι τρεις, κυκλικές, διαμέτρου 30 m και πλευρικού βάθους 4 m. Στο κέντρο κάθε δεξαμενής διαμορφώνεται ομόκεντρη κυλινδρική δεξαμενή κροκίδωσης εσωτερικής διαμέτρου 9,60 m και ωφέλιμου όγκου 330 m3. Το νερό εισέρχεται από τον πυθμένα του θαλάμου κροκίδωσης και έρχεται σε επαφή με διάλυμα πολυηλεκτρολύτη, με σκοπό τη δημιουργία μεγαλύτερων συσσωματωμάτων και τη διαύγαση του νερού. Το αιώρημα νερού-νιφάδων από το θάλαμο κροκίδωσης υπερχειλίζει στην κυρίως δεξαμενή καθίζησης, όπου επικρατούν συνθήκες ηρεμίας, και οι νιφάδες ιλύος καθιζάνουν, ενώ το διαυγασμένο νερό ακολουθεί ανοδική πορεία. Ο πυθμένας κάθε δεξαμενής έχει κλίση 1:8, ώστε να διευκολύνεται η μεταφορά της καθιζάνουσας ιλύος προς το κέντρο. Η σάρωση της ιλύος και των επιπλεόντων γίνεται με μηχανισμό γερανογέφυρας. Κύριος στόχος της διεργασίας είναι η μείωση των αιωρούμενων στερεών, των αλγών, του οργανικού φορτίου και η απομάκρυνση των επιπλεόντων.
H διήθηση γίνεται σε κλίνες διήθησης βαρύτητας, υψηλής ταχύτητας φόρτισης. Υπάρχουν εννέα δίδυμες κλίνες μονοστρωματικού μέσου (άμμος) και δύο μονές κλίνες διστρωματικού μέσου (άμμος-ανθρακίτης). Οι δίδυμες κλίνες έχουν ολική επιφάνεια διήθησης 78,75 m2, πλάτος 2×3,15 m και μήκος 12,50 m η καθεμία. Όταν ολοκληρώνεται ένας κύκλος διήθησης, η κλίνη υποβάλλεται σε αυτόματη διαδικασία έκπλυσης με νερό και αέρα. Το διηθιμένο νερό οδηγείται στη δεξαμενή καθαρού νερού, ωφέλιμου όγκου 393 m3, από την οποία εξυπηρετούνται τα αντλιοστάσια έκπλυσης των κλινών άμμου και ενεργού άνθρακα και διάφορες άλλες βοηθητικές λειτουργίες. Κύριος στόχος της διεργασίας είναι η μείωση των αιωρούμενων στερεών (θολότητα).
Το νερό μετά την έξοδό του από τη δεξαμενή καθαρού νερού και αφού γίνει προσθήκη υπεροξειδίου του υδρογόνου (H2O2), εισέρχεται στη δεξαμενή επαφής όζοντος ωφέλιμου όγκου 990 m3. Η παραγωγή όζοντος γίνεται από τρεις γεννήτριες, δύο για την οζόνωση και μία για την προοζόνωση, οι οποίες λειτουργούν με την αρχή των ηλεκτρικών εκκενώσεων. Οι γεννήτριες τροφοδοτούνται με ξηρό, φιλτραρισμένο αέρα για την παραγωγή του οποίου χρησιμοποιούνται δύο αεροσυμπιεστές, δύο μεταψύκτες, δύο αεροφυλάκια και δύο ξηραντές. Κύριος στόχος της διεργασίας είναι η οξείδωση του οργανικού φορτίου και η απομάκρυνση της οσμής–γεύσης.
Το συγκρότημα κλινών ενεργού άνθρακα περιλαμβάνει οκτώ δίδυμες κλίνες, πλάτους 2×3,15 m, μήκους 12,50 m και βάθους στρώματος 2,50 m η καθεμία. Ο καθαρισμός των κλινών γίνεται μέσω προγράμματος έκπλυσης αέρα-νερού. Κύριος στόχος της διεργασίας είναι η προσρόφηση και βιοαποικοδόμηση οργανικών ουσιών και η απομάκρυνση της οσμής-γεύσης. Για την αύξηση της προσροφητικής ικανότητας του άνθρακα, ο ενεργός κοκκώδης άνθρακας (Granular Activated Carbon-GAC) αναγεννάται θερμικά σε ειδική μονάδα περιστρεφόμενου κλιβάνου με θέρμανση σε υψηλή θερμοκρασία.
Επισημαίνεται ότι η Ε.Ε.Ν.Θ. της Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε. είναι η μόνη εγκατάσταση στην Ελλάδα που στα στάδια της διεργασίας της περιλαμβάνει προσρόφηση σε κλίνες ενεργού άνθρακα και αναγέννηση αυτού.
Η χλωρίωση του νερού γίνεται με χρήση ζεύγους διασυνδεόμενων κυλίνδρων αερίου χλωρίου, εξατμιστές, χλωριωτές, εγχυτές χλωρίου, καθώς επίσης ανιχνευτές και πύργο εξουδετέρωσης διαρροών. Κύριος στόχος της διεργασίας είναι η καταστροφή των παθογόνων οργανισμών, η παρεμπόδιση της ανάπτυξης μικροβιολογικής ρύπανσης στη δεξαμενή εξόδου και η εξασφάλιση υπολειμματικού χλωρίου στο δίκτυο διανομής.
Για τη διόρθωση του pH αρχικά παράγεται γαλάκτωμα με διαλυτοποίηση σκόνης υδρασβέστου και στη συνέχεια δημιουργείται κορεσμένο διάλυμα στη δεξαμενή κορεσμού-καθίζησης. Κύριος στόχος της διεργασίας είναι η διόρθωση pH σε καθορισμένες τιμές για την αποφυγή ανεπιθύμητων επικαθήσεων στο δίκτυο διανομής.
Στο τελικό στάδιο το επεξεργασμένο νερό εισέρχεται στους δύο θαλάμους της δεξαμενής εξόδου με συνολική χωρητικότητα περίπου 80.000 m3.
