Καινοτόμες τεχνολογίες για την ασφάλεια του νερού

Ο ποταμός Αξιός έχει πλημμυρίσει. Μολυσμένα νερά εισέρχονται αιφνίδια στη διώρυγα μεταφοράς νερού από τον Αλιάκμονα προς την Εγκατάσταση Επεξεργασίας Νερού Θεσσαλονίκης (ΕΕΝΘ), στη Σίνδο. Τι κίνδυνος υπάρχει να μολυνθεί το νερό από το οποίο υδροδοτείται η Θεσσαλονίκη; Πώς θα το διαπιστώσουμε εγκαίρως και πώς θα διαχειριστούμε την κρίση; Με ποια εργαλεία;

Αυτό ήταν το σενάριο της πιλοτικής άσκησης που υλοποιήθηκε την προηγούμενη εβδομάδα στο πλαίσιο του έργου PathoCERT (Pathogen Contamination Emergency Response Technologies), με αντικείμενο τη χρήση νέων τεχνολογιών σε έκτακτα συμβάντα ακραίων πλημμυρικών φαινομένων, τα οποία δυστυχώς στις μέρες μας είναι επίκαιρα. Στην άσκηση συμμετείχε και η Ελληνική Ομάδα Διάσωσης (ΕΟΔ) με σενάριο προσομοίωσης έρευνας και διάσωσης αγνοουμένων στην ίδια πλημμυρισμένη περιοχή. ΕΥΑΘ και ΕΟΔ είχαν τη δυνατότητα να εφαρμόσουν πιλοτικά και να αξιολογήσουν καινοτόμες τεχνολογίες, με τις οποίες όλες οι ομάδες πεδίου μπορούν να συντονιστούν, να επικοινωνήσουν μεταξύ τους και να λάβουν εντολές από το εκάστοτε κέντρο διοίκησης για τη διαχείριση της κρίσης.

«Σκοπός του PathoCERT είναι να αναδείξει νέες τεχνολογίες ταχείας ανίχνευσης, αντίδρασης και διαχείρισης φαινομένων μόλυνσης των υδάτων για όλους τους άμεσα ανταποκρινόμενους, όπως η Εταιρεία Ύδρευσης αλλά και η Πολιτική Προστασία, φορείς της Περιφέρειας που είναι επόπτες της Δημόσιας Υγείας, η Πυροσβεστική, το Λιμενικό Σώμα, όσοι δηλαδή εμπλέκονται άμεσα σε κάποιο έκτακτο και κρίσιμο συμβάν εμφάνισης μόλυνσης στα νερά», εξηγεί η Κατερίνα Χριστοδούλου, υπεύθυνη Τμήματος Έρευνας και Ανάπτυξης της ΕΥΑΘ Α.Ε.

Στο πλαίσιο της άσκησης, η ΕΥΑΘ έκανε πιλοτικές δοκιμές σημαντικών εργαλείων. Εφαρμόστηκαν ενδιαφέρουσες τεχνολογίες του PathoCERT, όπως δορυφορικές εικόνες (ανάλυση έκτασης του φαινομένου σε μεγάλη κλίμακα) και χαρτογράφηση της πλημμυρισμένης περιοχής με χρήση drone, το οποίο παρέχει και δυνατότητα δειγματοληψίας του νερού «φθάνοντας» σε περιοχές όπου δεν μπορούν να φτάσουν με ασφάλεια οι δειγματολήπτες. Έτσι, δίνεται η δυνατότητα να ληφθεί δείγμα άμεσα και επίσης άμεσα η ομάδα να δει αν υπάρχουν ή όχι παθογόνα στο νερό. «Στη φάση αυτή λοιπόν χρησιμοποιούμε το PathoTeSTICK, ένα εργαλείο τύπου… rapid test, με το οποίο μέσα σε δύο τρία λεπτά μπορείς να έχεις ένδειξη ότι υπάρχουν παθογόνοι μικροοργανισμοί στο δείγμα νερού. Πρόκειται για έναν καινοτόμο αισθητήρα μικρών διαστάσεων, που προσαρμόζεται σε θύρα του κινητού. Εμβαπτίζοντας τον αισθητήρα στο νερό μπορείς να δεις στο κινητό -με την ανάλογη εφαρμογή του PathoCERT- θετική ή αρνητική ένδειξη για παθογόνους μικροοργανισμούς. Δοκιμάσαμε όμως κι άλλο ένα όργανο ανίχνευσης στην πιλοτική μας άσκηση, το BACTcontrol, που είτε είναι φορητό είτε τοποθετείται στο πεδίο και σε 30 λεπτά μας δίνει αξιόπιστη μέτρηση για την παρουσία παθογόνων», σημειώνει η κ. Χριστοδούλου.

Το έργο PathoCERT (Horizon 2020) ξεκίνησε επισήμως τον Σεπτέμβριο του 2020. Η ΕΥΑΘ Α.Ε. είναι ένας από τους 23 συνολικά Ευρωπαίους εταίρους, ενώ συμμετέχει και εταίρος από τη Νότια Κορέα. Αντικείμενό του είναι το πλήρες φάσμα της διαχείρισης μιας υδατικής μόλυνσης από παθογόνους οργανισμούς, ξεκινώντας από τη γρήγορη ανίχνευση και ευαισθητοποίηση σε ένα έκτακτο μολυσματικό φαινόμενο και συνεχίζοντας μέχρι την επιδημιολογική αξιολόγηση του κινδύνου, την ίδια την αντιμετώπιση του φαινομένου φυσικά και, τέλος, την ενδεχόμενη ποινική έρευνα.