Ελεγχόμενες ΠαράμετροιΈλεγχος & Ποιότητα νερού
ΣΗΜΑΣΙΑ ΕΛΕΓΧΟΜΕΝΩΝ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ
Η ισχύουσα νομοθεσία, ΦΕΚ 3525 Β/25.5.2023, Αρ. Δ1(δ)/ΓΠ οικ. 27829 «Ποιότητα νερού ανθρώπινης κατανάλωσης σε συμμόρφωση προς τις διατάξεις της Οδηγίας (ΕΕ) 2020/2184 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμβουλίου της 16ης Δεκεμβρίου 2020 (L435/1, 23.12.2020)», ορίζει τη συχνότητα και το είδος των αναλύσεων ανάλογα με τον ημερήσιο όγκο διανεμόμενου ή παραγόμενου νερού.
Κατά τον ελάχιστο έλεγχο στο Εργαστήριο (παράμετροι Ομάδας Α της Νομοθεσίας), σε ημερήσια βάση και καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, ελέγχονται δείγματα από τις πηγές υδροληψίας, από την Εγκατάσταση Επεξεργασίας Νερού τόσο το εισερχόμενο νερό του Αλιάκμονα, όσο και ενδιάμεσα στάδια της Επεξεργασίας αλλά και το τελικό εξερχόμενο της Εγκατάστασης νερό, από το δίκτυο διανομής ως προς παραμέτρους όπως οσμή, γεύση, θολότητα, χρώμα, pH, αγωγιμότητα, χλωριούχα, αργίλιο και μικροοργανισμοί.
Επιπλέον, σε ετήσιο πρόγραμμα εκτελείται παρακολούθηση του πόσιμου νερού ως προς όλες τις παραμέτρους της Ομάδας Β της ισχύουσας νομοθεσίας. Πραγματοποιούνται 35 δειγματοληψίες ετησίως και εξετάζονται οι παράμετροι που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, βαρέα μέταλλα και οργανικές ενώσεις (υπολείμματα φυτοφαρμάκων, παραπροϊόντα χλωρίωσης, διαλύτες, πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες, PFAs, ενώσεις οσμής και γεύσης, δισφαινολικά παράγωγα (Δισφαινόλη Α και S) και οιστογόνα κλπ.)
Σημαντικό παράγοντα για την καταλληλότητα του πόσιμου νερού αποτελεί η απουσία παθογόνων μικροοργανισμών. Στο Εργαστήριό μας εκτελούνται μικροβιολογικές δοκιμές που περιλαμβάνουν την ανίχνευση και καταμέτρηση ολικών κολοβακτηριοειδών και E.Coli, την ανίχνευση και καταμέτρηση εντεροκόκκων, την καταμέτρηση συνόλου αερόβιων μικροοργανισμών στους 22οC και στους 36οC και ανίχνευση και καταμέτρηση Clostridium perfringens. Τα δείγματα προέρχονται από σημεία του δικτύου διανομής και από σημεία που τίθεται το νερό στη διάθεση του καταναλωτή.
Επίσης, σε συνεργασία με το Εργαστήριο Υγιεινής του Τμήματος Ιατρικής του Α.Π.Θ. και το Ινστιτούτο Κτηνιατρικών Ερευνών Θεσσαλονίκης του Ελληνικού Γεωργικού Οργανισμού «Δήμητρα», διεξάγονται προγράμματα συνεργασίας σχετικά με την ποιότητα του πόσιμου ύδατος, μέσω μικροβιολογικών αναλύσεων δειγμάτων νερού από το δίκτυο ύδρευσης και τις πηγές.
| Παράμετρος | Ανώτατο επιτρεπτό όριο βάσει νομοθεσίας | Συχνότητα Ανάλυσης | Πληροφορίες για κάθε παράμετρο |
| Οσμή | Αποδεκτή από τους καταναλωτές και χωρίς ασυνήθη μεταβολή | Ημερήσια | Το πόσιμο νερό πρέπει να είναι άοσμο. Δεν προσδιορίζεται συγκεκριμένο όριο για την οσμή, αλλά ορίζεται ότι θα πρέπει να είναι αποδεκτή από τους καταναλωτές και να μην παρουσιάζει αφύσικη αλλαγή. |
| Γεύση | Αποδεκτή από τους καταναλωτές και χωρίς ασυνήθη μεταβολή | Ημερήσια | Το πόσιμο νερό πρέπει να είναι άγευστο. Δεν προσδιορίζεται συγκεκριμένο όριο για την γεύση, αλλά ορίζεται ότι θα πρέπει να είναι αποδεκτή από τους καταναλωτές και να μην παρουσιάζει ασυνήθη μεταβολή. |
| Παράμετρος | Ανώτατο επιτρεπτό όριο βάσει νομοθεσίας | Συχνότητα Ανάλυσης | Πληροφορίες για κάθε παράμετρο |
| Θολότητα | Αποδεκτή από τους καταναλωτές και χωρίς ασυνήθη μεταβολή | Ημερήσια | Η θολότητα είναι μέτρο των αιωρούμενων σωματιδίων στο νερό. Η οδηγία 98/93/ΕΚ δεν προσδιορίζει συγκεκριμένο όριο, άλλα ορίζει ότι θα πρέπει να είναι αποδεκτή από τους καταναλωτές και να μην παρουσιάζει ασυνήθη μεταβολή. Είναι μια σημαντική παράμετρος αισθητικής αποδοχής από τους καταναλωτές και λειτουργικής καταλληλότητας. Μεγάλες τιμές θολότητας επηρεάζουν αρνητικά την αποτελεσματικότητα της απολύμανσης. |
| Αγωγιμότητα | 2500 μS/cm | Ημερήσια | Η παράμετρος αυτή είναι μέτρο της συγκέντρωσης των διαλυμένων αλάτων στο νερό. Συνεπώς δεν μπορεί να συνδεθεί άμεσα με την υγεία. Μπορεί όμως να θεωρηθεί μία σημαντική λειτουργική παράμετρος. |
| Χρώμα | Αποδεκτή από τους καταναλωτές και χωρίς ασυνήθη μεταβολή | Ημερήσια | Η εμφάνιση χρώματος είναι ανεπιθύμητη για το πόσιμο νερό.
Μπορεί να προέρχεται από διαλυμένες ενώσεις, φυτικές, οργανικές ή ανόργανες (σίδηρος, άλατα). Το χρωματισμένο νερό δεν είναι πάντα επικίνδυνο. Πρέπει όμως να αναζητηθεί με χημική εξέταση η προέλευσή του. Δεν προτείνεται επιτρεπτό όριο για το χρώμα στο νερό, άλλα ορίζεται ότι θα πρέπει να είναι αποδεκτό από τους καταναλωτές και να μην παρουσιάζει αφύσικη αλλαγή. |
| pH | > 6.5 και < 9,5 | Ημερήσια | Είναι μέτρο της ισορροπίας όξινων και αλκαλικών ενώσεων που βρίσκονται σε διάλυση στο νερό. Ελέγχουμε το pH, γιατί αν είναι πολύ όξινο το νερό μπορεί να προκαλέσει διάβρωση των μεταλλικών σωλήνων, ενώ αν είναι πολύ αλκαλικό το νερό έχει τάση απόθεσης στους σωλήνες. |
| Υπόλειμμα ελεύθερου χλωρίου | Η νομοθεσία δεν ορίζει ανώτατο όριο | Ημερήσια | Το χλώριο χρησιμοποιείται ως απολυμαντικό στη διανομή και την επεξεργασία του νερού. Με τον όρο απολύμανση εννοούμε την καταστροφή των παθογόνων μικροοργανισμών που περιέχονται στο νερό. Η χλωρίωση του νερού γίνεται με τέτοιο τρόπο ώστε να μείνει μια μικρή ποσότητα υπολειμματικού χλωρίου για την αντιμετώπιση μολύνσεων κατά τη διανομή του νερού στους καταναλωτές. Αυτή η μικρή ποσότητα του υπολειμματικού χλωρίου είναι εντελώς ΑΚΙΝΔΥΝΗ για την υγεία του ανθρώπου καθώς εξουδετερώνεται από τον σίελο και τα γαστρικά υγρά. |
| Αμμώνιο | 0,50 mg/l | 14 αναλύσεις /έτος/ ζώνη παροχής νερού | Είναι παράμετρος ιδιαίτερης σημασίας, γιατί είναι δείκτης κοπρανώδους μόλυνσης, ενώ αντιδρά με το χλώριο που προστίθεται για απολύμανση μειώνοντας την αποτελεσματικότητά του. |
| Νιτρώδη | 0,5 mg/l | 14 αναλύσεις /έτος/ ζώνη παροχής νερού | Τα νιτρώδη ιόντα (ΝΟ2–) αποτελούν ενδιάμεσο στάδιο οξείδωσης της αμμωνίας και είναι ασταθή στο περιβάλλον. Τυχόν παρουσία τους στο νερό δείχνει πρόσφατη ρύπανση. |
| Χλωριούχα | 250 mg/l | ημερήσια | Είναι ευρέως διαδεδομένα ως άλατα νατρίου, καλίου και ασβεστίου. Προέρχονται από τη διάβρωση των βράχων. Απότομη αύξηση τους στο νερό δείχνουν πιθανή επαφή με θαλασσινό νερό ή ακόμη και πιθανή ρύπανση από λύματα. |
| Νιτρικά | 50 mg/l |
14 αναλύσεις /έτος/ ζώνη παροχής νερού |
Τα νιτρικά ανιόντα είναι προϊόντα του τελικού σταδίου οξείδωσης της αμμωνίας. Υψηλές συγκεντρώσεις οφείλονται σε λιπάσματα, απορρίμματα και ζωικά ή ανθρώπινα απόβλητα. Τυχόν παρουσία τους στο νερό δείχνει παλαιότερη ρύπανση. |
| Σίδηρος (ολικός) | 200 μg/l | 14 αναλύσεις /έτος/ ζώνη παροχής νερού | Η παρουσία υψηλών συγκεντρώσεων σιδήρου στο πόσιμο νερό είναι ανεπιθύμητη για λόγους αισθητικής. Νερό που περιέχει σίδηρο αφήνει κηλίδες κατά το πλύσιμο στα ρούχα. |
| Μαγγάνιο | 50 μg/l | 14 αναλύσεις /έτος/ ζώνη παροχής νερού | Ορισμένες φορές σχετίζεται με παράπονα βαφής κατά το πλύσιμο ρούχων με πλυντήριο. Άλατα μαγγανίου μπορεί να προσδώσουν στο νερό δυσάρεστη μεταλλική γεύση. |
| Θειικά | 250 mg/l | 14 αναλύσεις /έτος/ ζώνη παροχής νερού | Υψηλές συγκεντρώσεις θειικών μπορεί να εισέρθουν στο νερό από λιπάσματα ή βιομηχανικά απόβλητα. |
| Ολικός οργανικός άνθρακας (TOC) | Άνευ συνήθους μεταβολής | 14 αναλύσεις /έτος/ ζώνη παροχής νερού | Πρόκειται για το σύνολο του άνθρακα που είναι δεσμευμένο στις οργανικές ενώσεις και αποτελεί δείκτη του οργανικού φορτίου του νερού. |
| Φθοριούχα | 1,5 mg/l | 14 αναλύσεις /έτος/ ζώνη παροχής νερού | Υψηλές συγκεντρώσεις σε επιφανειακά νερά μπορεί να προκύψουν από βιομηχανική μόλυνση (επεξεργασία αλουμινίου, υαλουργεία, φωσφορικά λιπάσματα). Σε μικρές ποσότητες είναι σημαντικό για την ανάπτυξη των δοντιών και των οστών. |
| Κυανιούχα | 50 μg/l | 14 αναλύσεις /έτος/ ζώνη παροχής νερού | Μπορεί να προκύψουν στο νερό σαν απόβλητα βιομηχανιών χάλυβα, πλαστικών και λιπασμάτων. |
| Βρωμικά | 10 μg/l | 14 αναλύσεις /έτος/ ζώνη παροχής νερού | Πρόκειται για παραπροϊόντα απολύμανσης του νερού με όζον |
| Παράμετρος | Ανώτατο επιτρεπτό όριο βάσει νομοθεσίας | Συχνότητα Ανάλυσης | Πληροφορίες για κάθε παράμετρο |
| Αργίλιο | 200 μg/l | ημερήσια | Το αργίλιο ελέγχεται γιατί χρησιμοποιείται ως κροκιδωτικό (Θειικό αργίλιο) στη μονάδα επεξεργασίας του επιφανειακού νερού για τη μείωση των αιωρούμενων στερεών, των άλγων και του οργανικού φορτίου. |
| Αντιμόνιο | 5 μg/l | 14 αναλύσεις /έτος/ ζώνη παροχής νερού | Το αντιμόνιο στο φυσικό νερό συναντάται σε τρισθενή ή πεντασθενή μορφή. Χρησιμοποιείται σε ημιαγωγούς, μπαταρίες, κεραμικά και πυρομαχικά. |
| Αρσενικό | 10 μg/l | 14 αναλύσεις /έτος/ ζώνη παροχής νερού | Μπορεί να εισέρθει στον υδροφόρο ορίζοντα μέσω βιομηχανικής ρύπανσης ή με φυσικό τρόπο μέσω διέλευσης του νερού από ηφαιστειογενή πετρώματα. |
| Σελήνιο | 10 μg/l | 14 αναλύσεις /έτος/ ζώνη παροχής νερού | Είναι βασικό ιχνοστοιχείο για τον άνθρωπο. Διεθνώς η συγκέντρωση του σεληνίου στο πόσιμο νερό είναι μικρότερη από 10 μg/l. |
| Υδράργυρος | 1 μg/l | 14 αναλύσεις /έτος/ ζώνη παροχής νερού | Ο υδράργυρος χρησιμοποιείται σε ηλεκτρικές συσκευές, σε οδοντιατρικά αμαλγάματα, παρασιτοκτόνα και φαρμακευτικά προϊόντα. |
| Βόριο | 1 μg/l | 14 αναλύσεις /έτος/ ζώνη παροχής νερού | Μπορεί να εισέρθει στο νερό από τη διάλυση βορικού νατρίου ή βορικού ασβεστίου που υπάρχει στο έδαφος. |
| Κάδμιο | 5 μg/l | 14 αναλύσεις /έτος/ ζώνη παροχής νερού | Πηγή ρύπανσης του περιβάλλοντος από κάδμιο μπορεί να είναι τα απόβλητα από βιομηχανίες φωσφορικών λιπασμάτων. Χρησιμοποιείται ακόμη σε υλικά συγκόλλησης σωλήνων ύδρευσης. |
| Χρώμιο | 50 μg/l | 14 αναλύσεις /έτος/ ζώνη παροχής νερού | Το χρώμιο βρίσκεται στη φύση σε εξασθενή και τρισθενή μορφή. Στην εξασθενή μορφή είναι πιο διαλυτό κάνοντας τη διασπορά του στα υδάτινα συστήματα πιο εύκολη. Το χρώμιο και τα άλατά του χρησιμοποιούνται στη βυρσοδεψία, στα χρώματα, στο γυαλί και σε κράματα-επιμεταλλώσεις αντιδιαβρωτικής προστασίας. |
| Χαλκός | 2 μg/l | 14 αναλύσεις /έτος/ ζώνη παροχής νερού | Διάβρωση χάλκινων σωληνώσεων μπορεί να οδηγήσει στην εισροή χαλκού στο πόσιμο νερό. |
| Μόλυβδος | 10 μg/l | 14 αναλύσεις /έτος/ ζώνη παροχής νερού | Υψηλές συγκεντρώσεις μπορεί να προκύψουν από βιομηχανική ρύπανση. |
| Νικέλιο | 20 μg/l | 14 αναλύσεις /έτος/ ζώνη παροχής νερού | Υψηλές συγκεντρώσεις νικελίου μπορεί να βρεθούν στο πόσιμο νερό από βιομηχανική ρύπανση ή από πετρώματα πλούσια σε νικέλιο. |
| Νάτριο | 200 mg/l | 14 αναλύσεις /έτος/ ζώνη παροχής νερού | Το νάτριο είναι απαραίτητο στοιχείο σε πολλούς φυσιολογικούς μηχανισμούς του σώματος. Οι οικιακές συσκευές αποσκλήρυνσης του νερού μπορεί να προκαλέσουν αύξηση της συγκέντρωσής του. |
| Παράμετρος | Ανώτατο επιτρεπτό όριο βάσει νομοθεσίας | Συχνότητα Ανάλυσης | Πληροφορίες για κάθε παράμετρο |
| Escherichia coli (E. coli) | 0 / 100ml | Ημερήσια | Θεωρείται ο βασικός δείκτης κοπρανώδους μόλυνσης. Η παρουσία του στο νερό αποτελεί ένδειξη πρόσφατης ρύπανσης από περιττώματα θερμόαιμων ζώων. |
| Κολοβακτηριοειδή | 0 / 100ml | Ημερήσια | Γενικότερος δείκτης κοπρανώδους μόλυνσης. |
| Αριθμός αποικιών σε 22οC | Χωρίς ασυνήθη μεταβολή | Ημερήσια | Ο αριθμός των αποικιών σε θερμοκρασία επώασης 22οC είναι σχετικά μικρής υγειονομικής αξίας, αλλά χρήσιμος σαν δείκτης της αποτελεσματικότητας επεξεργασίας του νερού (κροκίδωση, καθίζηση, φίλτρανση). |
| Αριθμός αποικιών σε 36οC | Χωρίς ασυνήθη μεταβολή | 14 αναλύσεις /έτος/ ζώνη παροχής νερού | Η αύξηση των αριθμού των αποικιών σε θερμοκρασία επώασης 36οC από τις συνήθεις μετρούμενες τιμές μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν ένδειξη αύξησης της ρύπανσης και κυρίως αυτής κοπρανώδους προέλευσης από ανθρώπους ή ζώα. |
| Clostridium perfingens | 0 / 100ml | 14 αναλύσεις /έτος/ ζώνη παροχής νερού | Αναζητείται όταν το νερό προέρχεται ή επηρεάζεται από επιφανειακά νερά. Χρησιμοποιείται σαν δείκτης ελέγχου της αποτελεσματικότητας της επεξεργασίας νερού. |
| Εντερόκοκκοι | 0 / 100ml | Ημερήσια | Σπανίως πολλαπλασιάζονται στο νερό. Η παρουσία τους αποτελεί απόδειξη μόλυνσης του νερού με περιττωματικές ουσίες και ιδίως παλαιότερης. |
| Παράμετρος | Ανώτατο επιτρεπτό όριο βάσει νομοθεσίας | Συχνότητα Ανάλυσης | Πληροφορίες για κάθε παράμετρο |
| Βενζόλιο | 1 μg/l | 14 αναλύσεις /έτος/ ζώνη παροχής νερού | Χρησιμοποιείται κυρίως στη βιομηχανία πετρελαιοειδών σαν προσθετικό της αμόλυβδης βενζίνης για τη βελτίωση του αριθμού των οκτανίων. Τυχόν διασπορά του βενζολίου στο νερό μπορεί να οφείλεται στη διάθεση πετρελαϊκών ή χημικών αποβλήτων. |
| 1,2-διχλωροαιθάνιο | 3 μg/l | 14 αναλύσεις /έτος/ ζώνη παροχής νερού | Χρησιμοποιείται σαν ενδιάμεσο προϊόν στην κατασκευή χλωριωμένων διαλυτών και σαν φορέας εκχύλισης για οργανικά υλικά. Στο νερό μπορεί να βρεθεί λόγω βιομηχανικής ρύπανσης. |
| Ολικά τριαλογονομεθάνια | 100 μg/l | 14 αναλύσεις /έτος/ ζώνη παροχής νερού | Τα τριαλογονομεθάνια (ΤΗΜs) αποτελούν παραπροϊόντα της απολύμανσης με χλώριο. Ελέγχονται τέσσερις ενώσεις: χλωροφόρμιο, βρωμοφόρμιο, διβρωμοχλωρομεθάνιο και το βρωμοδιχλωρομεθάνιο. |
| Τετραχλωροαιθάνιο και τριχλωροαιθένιο | 10 μg/l | 14 αναλύσεις /έτος/ ζώνη παροχής νερού | Χρησιμοποιούνται ευρύτατα στη βιομηχανία χρωμάτων – βερνικιών ως διαλυτικά. |
| Παρασιτοκτόνα |
100 ng/l | 14 αναλύσεις /έτος/ ζώνη παροχής νερού | Τα παρασιτοκτόνα είναι οργανικές ενώσεις οι οποίες παρασκευάσθηκαν με σκοπό την εξόντωση διαφόρων οργανισμών και περιλαμβάνουν κυρίως τα εντομοκτόνα, τα ζιζανιοκτόνα και τα μυκητοκτόνα. Η κύρια δραστηριότητα που οδηγεί σε εισροές στον υδροφόρο ορίζοντα είναι η γεωργία. |
| Πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες, | 100 ng/l | 14 αναλύσεις /έτος/ ζώνη παροχής νερού | Oι PAHs σχηματίζονται ως προϊόντα ατελούς καύσης οργανικών ενώσεων, αλλά μπορούν να συντεθούν από βακτήρια, φύκια και φυτά. Έχουν χαμηλή διαλυτότητα στο νερό και προσροφούνται ισχυρά σε αιωρούμενα στερεά. |
| Βενζο-α-πυρένιο | 10 ng/l | 14 αναλύσεις /έτος/ ζώνη παροχής νερού | To Βενζο-α-πυρένιο ανήκει στους πολυκυκλικούς αρωματικούς υδρογονάνθρακες. Επειδή έχει σχετιστεί με την πιθανότητα πρόκλησης καρκίνου, η κοινοτική οδηγία ορίζει να μετράται ξεχωριστά. |
